نقش موقعیت در شکل گیری ژانر: معرفی یک رویکرد

نویسندگان

داوود عمارتی مقدم

چکیده

این مقاله می¬کوشد نقش «موقعیت» را در شکل¬گیری ژانرها بررسی کند. برای این منظور مفهوم ژانر در حوزه¬ی رتوریک که از فن خطابۀ غرب باستان تا حوزه-های ارتباط شناسی را در قرن بیستم در برمی¬گیرد به بحث گذاشته شده است. برخلاف رویکردهای ادبی که عمدتاً ویژگی¬های درون-متنی (فرم و محتوا) پدیدآورندۀ ژانرهای متفاوت است، در این رویکرد عوامل برون-متنی همچون موقعیت و مخاطب زیربنای تعریف ژانر است، و هر گونه تغییر در درک منتقدان از این عوامل تغییرات عمده¬ای را در تعریف ژانر به وجود می¬آورد. تا پیش از قرن بیستم مفهوم موقعیت مفهومی محدود و ایستا بود که سخنور و مخاطب نقش خاصی در شکل¬گیری آن نداشتند، و به همین دلیل ژانرهای متناسب با هر موقعیت نیز کاملاً مشخص و تعریف شده بود. حال آن¬که در قرن بیستم و با طرح نظریه¬های منتقدانی چون باختین و کارولین میلر، موقعیت و به تبع آن، ژانر به مفهومی پویا و دگرگون¬شونده تبدیل یافت که در یک فرایند ارتباطی شکل می¬گیرد و به همین دلیل، خود محصول کنش مشارکین در موقعیت است. در این مقاله، پس از پرداختن به نظریه¬های ژانر در حوزۀ فن خطابۀ یونان و روم باستان، نشان داده شده است که پیوند یافتن ژانر با کنش اجتماعی در قرن بیستم ، ژانر را به ابزاری برای تولید و بازتولید ارزش¬ها و پیش¬فرض¬های ایدئولوژیک در یک فرهنگ خاص تبدیل می¬کند و در این فرایند مولف، متن و مخاطب به طور همزمان دخیل¬اند. این رویکرد به ژانر، در مطالعات ادبی نیز پیامدهایی داشته که در پایان به برخی از آن¬ها اشاره شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نقش بافت موقعیت در شکل گیری معنا در نمایشنامه من اورلاپی هستم/سجودی-زمانی

مقدمه: نشانه‌شناسی یکی از علومی است که به بررسی چگونگی تولید معنا می‌پردازد. یک اثر نمایشی از طریق نشانه‌ها و ارجاعاتی که به جهان بیرون دارد می‌تواند در مخاطب خود تولید معنا کند. یکی از عواملی که در شکل‌گیری معنای یک اثر دخیل است بافت موقعیت آن می‌باشد که به دلیل ارجاعات متن به آن رابطه‌ای تنگاتنگ با بافت درون متنی دارد. اما مساله‌ای که پژوهش حاضر به بررسی آن می‌پردازد این است که بافت موقعیت به...

متن کامل

نقش زنان در شکل گیری فضاهای شهری

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط به حوزه معماری و شهرسازی زنان بود. مبانی نظری جمع آوری شده با استفاده از روش توصیفی - تحلی...

متن کامل

بررسی نقش ظرفیت تغییر در شکل گیری آنومی سازمانی با رویکرد کیفی

آنومی، در حوزه جامعه‌شناسی متولد شده وآن را معادل بی‌هنجاری، تعارض و ابهام هنجاری می‌دانند. سازمانی که به آنومی دچارمی‌شود، حداقل هنجارهای کاری مشترک را از دست می‌دهد. به زعم دورکیم، تغییرات بنیادی، با شکستن چارچوب هنجاری موجود، بسترساز آنومی است و سازمان فاقد‌ظرفیت‌‌تغییر در مواجهه با تغییرات، دچارآنومی می‌شود. در این پژوهش، روش جمع‌آوری داده، ترکیبی؛ راهبرد پژوهش، مطالعه موردی و روش تحلیل داد...

متن کامل

بررسی نقش بافت موقعیت در شکل گیری معنا در نمایشنامه من اورلاپی هستم/سجودی-زمانی

مقدمه: نشانه شناسی یکی از علومی است که به بررسی چگونگی تولید معنا می پردازد. یک اثر نمایشی از طریق نشانه ها و ارجاعاتی که به جهان بیرون دارد می تواند در مخاطب خود تولید معنا کند. یکی از عواملی که در شکل گیری معنای یک اثر دخیل است بافت موقعیت آن می باشد که به دلیل ارجاعات متن به آن رابطه ای تنگاتنگ با بافت درون متنی دارد. اما مساله ای که پژوهش حاضر به بررسی آن می پردازد این است که بافت موقعیت به...

متن کامل

نقش جامعه پذیری سیاسی در شکل گیری طالبانیزم در افغانستان

چکیده نوشتار حاضر در پی علت یابی ظهور پدیده طالبان است. گرچه علل تام این پدیده سلسله عللی است که در دو حوزه درونی و بیرونی زمینه ساز شکل گیری طالبان هستندوبا در نظر گرفتن این نکته که علل بیرونی این پدیده نقش شتاب دهنده در شکل گیری این جنبش را دارد، لذا بررسی و شناخت علل شکل گیری طالبان همچنان شایسته تامل و اندیشه ورزی است. به نظر می رسد چگونگی شکل گیری آرا، افکار و اندیشه سیاسی طالبان در حوزه ج...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد ادبی

ناشر: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1735-000X

دوره 4

شماره 15 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023